Dan
14.2.1 (p. 371,3 )
[1] Iamque vacantem Daniae possessionem nemo
sanguinis virtutisve fiducia aut petere aut rapere praesumebat.
[2] Quippe Sueno Erici, Kanutus Magni, et Waldemarus Kanuti filius nondum
regno tempestivi fuere.
[3] Christiarnus vero Waldemarum, paternam cuius ultionem adiuverat, regno
dignissimum praedicabat.
[4] Quem honorem mater, multis et gravibus periculis obsitum ac vix quidem
adultis gestabilem, perniciosum parvulo futurum advertens, poscenti puerum
Christiarno tradere recusavit, maioribus id munus deberi praefata.
[5] Postremo pertinacius insistentem iureiurando obstringit in regem eum
eligi non passurum.
Dan
14.2.2 (p. 371,12 )
[1] Quo Christiarnus ad populum et contionem
usque perlato patris eius beneficia memorat, ut domi leges et iura
stabilierit, ut foris hostem represserit, ut furtis rapinisque patriam
vacuefecerit, ut Daniam paene exhaustam et exsanguem Sclaviae magistram
reddiderit, ut etiam unicuique per vim amissa ad integrum restituerit,
utque cunctis his operibus sanguini suo regnum deferri meruerit.
[2] Verum cum filius eius nondum maturos imperio annos acceperit, neque
Danis sub auspiciis puerilibus rem gerere militarem expediat, virum debere
circumspici, qui usque ad provectam pupilli aetatem tutorio regnum nomine
procuraret.
[3] In quod munus aptius neminem quam Ericum, superioris Erici ex filia
nepotem, quod audacia ac pietate praestaret maternumque genus ex regibus
duceret, ascisci posse, adulto rerum summam pupillo cessurum.
[4] Ita Erico et populi favor et pueri maiestas vires regias dedit.
Dan
14.2.3 (p. 371,24 )
[1] Hic praeter solam animi fortitudinem
nihil a natura dotis acceperat, sicut prudentia vacuus, ita parum amoenus
eloquio.
[2] Ceterum adeo salutis suae prodigus esse consueverat, ut bellum
commissurus, ne singulariter in hostem procurreret, artius a suis observari
soleret.
Dan
14.2.4 (p. 371,28 )
[1] Tunc Eskyllus, cognito regem apud Iutiam
decessisse, repente in Scaniam maioris sacerdotii affectatione pervehitur.
[2] Ericus vero, infectum antecessoris propositum circa Ryconem explere
cupiens, pontificalis ei dignitatis incrementa tribuere gestiebat.
[3] Scanienses autem, ultima quaeque perpeti quam pontificium in novam
transferre familiam praeoptantes, bellum adversum regem decernunt.
[4] Quo ille cognito, ne multorum inimicitias unius viri familiaritate
contraheret, proposito suo cupide cessit, Eskylloque sedem mutare permisso,
Rykonem Sialandiae praesulem mediantibus cleri suffragiis creat.
Dan
14.2.5 (p. 371,36 )
[1] Interea Olavus Haraldi filius, Norvagia
reversus, patrimonium suum inter bella civilia a patruo occupatum
hereditatis titulo reposcit.
[2] Cuius petitioni Ericus illam antiquitatis legem opposuit, qua reis
patriae bonorum poena decernitur.
[3] Patrem siquidem eius, peregrino milite adversum patriam usum, decretam
hac lege sententiam incurrisse.
[4] Igitur Olavus, perinde ac iustum belli titulum accepisset, cupidius
oblatam seditionis occasionem amplectitur.
[5] Siquidem acceptam repulsae contumeliam ad novarum rerum licentiam
transtulit deque privati patrimonii repetitore totius regni inhiator
evasit.
[6] Verum, dissimulato odio, per insidias regem opprimere statuit.
[7] Quem in Arvalundensi hospitio deversantem noctu adortus, primum a
vigilibus clandestinum eius adventum speculatis excipitur.
[8] Qui mox, reflexis equis, sepultos somno milites clamore eminus in arma
concitant primique portas tueri parant.
[9] Auxiliis deinde supervenientium sociorum adiuti, hostilem repulere
conatum.
Dan
14.2.6 (p. 372,12 )
[1] Olavus perinde ac suo proposito vacuus
in Suetiam contendit, sed mox, Erico Scania excedente, revertit
contionemque in valle Arnensi sub edicto contractam liberioris vitae
promissis aggressus, regium sibi nomen, illecto popularium favore,
conscivit.
[2] Quod indigne ferens Eskyllus bellum ei Lundensi manu cupidius quam
prosperius infert.
[3] A quo superatus primum, mox in urbe, ad quam ex proelio confugerat,
obsessus, postremo necessitate victus, obsidibus datis fideque sub
sacramento promissa, salutem paciscitur.
[4] Sed postmodum ex Olavi discessu competentem fugae copiam nactus, Erici
caritatem et obsidum saluti et iurisiurandi religioni speciosa temeritate
praeposuit neque nefas duxit extortum sacramenti vinculum voluntariae
amicitiae cultu convellere.
[5] Cuius affectum atque constantiam rex ad se in Syalandiam venientis
amplissimi ruris vicorumque complurium datione pensavit.
Dan
14.2.7 (p. 372,24 )
[1] Verum Scania impensius Olavum fovente,
ipse, veluti in antistitis fuga per absentiam victus, reparandae fortunae
gratia ad litus more gentis Landora appellatum expeditionis nomine crebra
classe pervehitur.
[2] Cuius loci suspectam admodum fortunam habebat, fabulosae cuiusdam
opinionis credulus, qua reges id litus aggressi in annum duraturi negantur.
[3] Sed dum per praesentiam fata metuit, absens victoria caruit.
[4] Siquidem tellure perinde ac fatali malo abstinens neque ferri, sed
ruris violentiam in metu reponens, copias in aciem dirigit easque Eskyllo
proferendas committit.
[5] Qui, pontificalium sacrorum quam rei militaris peritior, persimilem
priori fortunam expertus, triste regi spectaculum fuit.
[6] Cuius mali intuitu discere Ericus monerique poterat plus viribus suis
duces quam femineis fidere debere figmentis.
[7] Quibus superstitionum laqueis quove credulitatis errore animum tunc
eius obsessum putemus, cum ipse, qui alias adeo manu strenuus exsistere
consueverat, ut, ne temere in hostem se mitteret, a militibus contineri
necesse haberet, tunc veluti metu pugnam detrectans in vicino se per
absentiam, superari conspiceret?
Dan
14.2.8 (p. 373,3 )
[1] Qua victoria Olavus, veluti ipsum iam
Ericum delesset, supra modum evectus, pontificales opes aeque ac regias
absque respectu religionis invadit et in contumeliam Eskylli, a quo bis se
provocatum meminerat, cuidam eiusdem nominis sacerdoti pontificii gestionem
assignat.
[2] Deinde, tamquam universas aemuli vires superiore proelio contudisset,
omnibus corporum munimentis apud Lundiam relictis, alias locorum et metu et
armis vacuus proficiscitur.
[3] Quo accepto rex, contractis undique levibus et quae fors obtulerat
navigiis, noctu e Syalandia traiecit exercitum, amicis e Scania navigationi
suae ductum eminus scintillarum silicibus excussarum splendore
praebentibus.
[4] Fortissimos quattuor Olavianae militiae viros domi interceptos aquis
obruendos curavit.
[5] Adulterinum pontificem a vero sacerdotii sacramentis exutum suspendio
finivit.
[6] Arma deinde hostium, gratam militibus praedam, occupavit.
[7] His denique usus Olavum apud Glumstorp vicum conserto proelio
superavit.
Dan
14.2.9 (p. 373,16 )
[1] Qui in Gothiam confugiens, interiectis
diebus per Blekingiam revertit iterumque ab Erico fugatus, cum ad montium
angustias pervenisset, eorum praesidio fretus proxime insequentes delevit.
[2] Partem quoque exercitus in hostium terga traiecit eaque manu propemodum
Lundenses absumpsit.
[3] Super haec omnia fugam capessit.
[4] Deinde, veluti rebus in Scania parum feliciter provenientibus, bellum
in Syalandiam transfert, fortunam loco mutare cupiens.
[5] Ubi ab incolis Rykonis ductum secutis apud Bythingam amnem bello
victus, in Hallandiam excurrit.
Dan
14.2.10 (p. 373,24 )
[1] Ex qua rursum Syalandiam petens, cum ex
agrestibus antistitem in vico Ramløsa moram habere cognosceret,
noctu tacitus in vicinia mansit.
[2] De cuius cubiculo certior per matutinum eius officium factus, ostio
militem invehi iubet.
[3] Ad cuius tuitionem procurrentes cubicularii in limine trucidantur.
[4] Antistes ipse, extremae necessitatis periculis obsessum se videns,
religione saluti postposita, cervicem scuto subiecit adituque hostem
insigni pugna prohibuit, clericis interim, qui et epistolarum eius et anuli
curam habebant, convulsas paene ianuas admoto pulvinorum cumulo
reprimentibus.
[5] Igitur aedem Olavus, quia armis non poterat, flammis attentabat.
[6] At pontifex, ense quam igni consumi speciosius ratus, conserendi cum
Olavo sermonis pacem efflagitat benignaque eius promissione firmatus,
exserto foribus capite, trucidatur.
Dan
14.2.11 (p. 373,35 )
[1] Igitur Olavus, ultionem parricidio
consecutus, cupide in litus decurrit, utque navigia tacitus deseruit, ita
concitus eadem repetivit, ante fuga et navigatione usus, quam rex nuntium
facti, qui tunc in vicinia morabatur, acciperet.
[2] Quo cognito, Romanus antistes, acerbissima adversus eum exsecratione
usus, ceteris per Europam pontificibus similiter in ipsum pronuntiandi
detulit potestatem.
[3] Mandatum quoque ad universos Iutiae pontifices dedit, ut sententias
adversum sacrilegam eius impietatem debita animadversione destringendas
curarent, indignum usu sacrorum existimans, qui celebrem eorum ministrum
oppresserit.
Dan
14.2.12 (p. 374,4 )
[1] Ericus vero, comperto Olavum Hallandiam
petere, festinato post eum pervehitur.
[2] Cuius adventu Olavus apud Arystadium nuntiato, vicini pontis beneficio
fugae consuluit, eoque post tergum abrupto, in proxima ripa tutus consedit.
[3] Pauci ex militibus eius, quibus ob virtutem aut torporem fuga tardior
erat, a supervenientibus occupati funduntur.
[4] Tunc Ingimarus quidam, vetus Erici miles, aemulum eius non bellorum
impendio, sed levi insidiarum momento tollendum ratus illectusque sive
praemii spe sive gloriae cupidine, transfugae titulo Olavum petivit eumque
transitionis simulatione secutus tandem in publico pergentem, equi
pernicitate fretus, telo traicere destinavit, complessetque votum, ni
Olavus repente equo delapsus imminens iaculum industria corporis
declinatione vitasset.
[5] Deinde citatum acrius equum, dum incautius fugae compendium quaerit, in
palustre caenum praecipitem agit eiusque voraginibus implicatus opprimitur,
proposito parum respondente fortuna.
Dan
14.2.13 (p. 374,17 )
[1] Post haec Ericus, nuptiarum
sollicitatus affectu, Bremorum antistitis Hartwici germanam uxorem duxit,
natu quidem nobilem, sed non tam pudicitia quam parentela conspicuam.
[2] Cuius instinctu vetera regum latifundia in eos maxime, quorum forti
opera adversus Olavum usus fuerat, dono contulit neque regiis opibus, quo
minus suscepta pro se pericula repensaret, pepercit, quasi ad hoc tantum
eas recepisset, ut in alios largitione transfunderet totasque stipendii
loco militibus erogaret.
[3] Postremo aemulum apud Thiutam amnem cum maiore copiarum parte bello
delevit.
Dan
14.2.14 (p. 374,25 )
[1] Verum non eadem virtute peregrina ac
domestica bella confecit.
[2] Expeditiones enim, quas adversum Sclavos ductabat, non tam timori iis
quam ludibrio fuere.
[3] Adeo enim apud eum inertia omnia solutaque fuere, ut ne a viro quidem
edita putarentur.
[4] Infimi cuiusque in solvenda militia arbitrium sequebatur.
[5] Saepe lixarum redeundum vociferantium clamorem secutus, classem
dimisit.
[6] Ob cuius mollitiem animata barbarorum atrocitas non solum eum foris
pervagantem contempsit, sed etiam domi consistentem invasit.
[7] Qui cum in Fyoniam forte e Syalandia navigatione contenderet, piratas
post tergum imminere conspiciens, avide petito litore armamentisque omnibus
in praedam relictis, non sine rubore et metu navigio cessit.
Dan
14.2.15 (p. 374,35 )
[1] Interiectis annis, cum apud Syalandiam
febri se implicatum sentiret, Fyoniam usque, cuius erat oriundus,
concessit, spiritum, ubi acceperat, redditurus.
[2] Illic, desperato languoris remedio, quia corpori non poterat, spiritui
consulere cupiens, regiam vestem cuculla permutat, vocataque militum
cohorte palam regno renuntiat.
[3] Creditum enim est et a sacrorum peritis traditum nihil abolendis
piaculis paenitentiae religione valentius reperiri.
[4] Tunc Elyvus e vico Wisingo, qui et ipse aegro cum aliis assidebat,
cunctos de creando rege circumspectis esse suffragiis iubet, utpote
praesenti iam militia liberos.
[5] Quae vox vitam regis, quantulacumque restabat, absumpsit, aegre
ferentis adhuc vivo sibi successorem inquiri.